Có hàng trăm công thức trải dài trong chương trình CFA và điều đó thật sự có thể khiến nhiều người thấy choáng ngợp. Câu hỏi lớn là: làm sao để nhớ và áp dụng chúng khi làm bài thi với áp lực cao? Tin tốt là có những cách đã được chứng minh giúp bạn ghi nhớ và phản xạ nhanh các công thức khi cần thiết nhất.
Một trong những sai lầm lớn nhất khi học công thức CFA là cố gắng học thuộc lòng. Điều này không hiệu quả. Công thức quá nhiều, và khi lên Level 2, Level 3 thì không chỉ đơn giản là nhớ rồi thay số. Bạn phải biết nên dùng biến thể nào của công thức, và đôi khi còn cần tính thêm biến trung gian trước khi áp dụng. Vì vậy, nguyên tắc đầu tiên: phải hiểu công thức, không phải học vẹt. Hãy cố gắng dẫn xuất công thức nếu có thể, dù kỳ thi không yêu cầu.
Khi học, hãy luôn tạo riêng một bộ notes công thức (giống như cheat sheet), tách biệt khỏi tài liệu chính. Như vậy công thức không bị “chìm” trong mớ lý thuyết dài dòng. Trong notes này, hãy viết công thức bằng bút đỏ để nổi bật, định nghĩa từng biến bằng màu khác (xanh hoặc xanh lá) để dễ ghi nhớ, và ghi thêm chú ý về những mối quan hệ hoặc “biến thể” quan trọng.
Ví dụ với công thức Beta. Có nhiều biến thể khác nhau, nhưng nếu hiểu mối quan hệ cơ bản giữa covariance và correlation, thì chỉ cần nhớ một công thức gốc, những công thức còn lại có thể tự suy ra. Mình cũng luôn thêm ví dụ số cụ thể bên dưới công thức để biến các ký hiệu khô khan thành hình ảnh rõ ràng hơn trong đầu.
Về mặt ghi nhớ, điều quan trọng là: công thức chỉ “ngấm” khi bạn áp dụng. Lúc mới luyện tập, bạn có thể không nhớ chính xác, nhưng hãy cố viết ra những công thức khả dĩ, sau đó đối chiếu với lời giải. Quan trọng là mỗi lần làm bài, hãy viết hẳn công thức ra, lặp lại nhiều lần cho đến khi thành phản xạ.
Một mẹo khác là dùng mnemonics (từ khóa gợi nhớ). Ví dụ khi học các thành phần cấu thành lãi suất trong Quant, mình dùng chữ “RID LM” để nhớ: Risk-free, Inflation, Default, Liquidity, Maturity.
Ngoài ra, bạn có thể tạo danh sách tên công thức mà không ghi công thức, rồi tự kiểm tra bằng cách viết lại từ trí nhớ. Đây là cách rèn luyện active recall – phương pháp nhớ chủ động hiệu quả hơn nhiều so với chỉ đọc lại thụ động.
Cuối cùng, các “formula & fact sheet” rất hữu ích cho việc ôn nhanh, đặc biệt giai đoạn cuối kỳ, Học CFA Online luôn cung cấp đầy đủ các tài liệu như vậy cho các bạn học viên. Khi đó bạn không còn thời gian đọc lại toàn bộ curriculum, mà cần một bản tóm lược súc tích để rà soát nhanh các công thức trọng yếu.
Tóm lại, thay vì học thuộc lòng, hãy hiểu logic, ghi chú thông minh, làm nhiều ví dụ và luyện active recall. Như vậy, công thức không còn là nỗi sợ mà sẽ trở thành công cụ quen tay, tự nhiên bật ra khi làm bài thi.